پم‌باک یا پی ام باک در واقع همان پیکره دانش مدیریت پروژه (مخفف Project Management Body of Knowledge) است مجموعه‌ای از واژگان، راهنما و دستورالعمل‌ها برای مدیریت پروژه است که مؤسسه مدیریت پروژه آن را تدوین و ارائه نموده است. این پیکره دانشی به‌مرور زمان تکامل یافته و در حال حاضر به عنوان کتاب ” راهنما برای پیکره دانش مدیریت پروژه ” شناخته می‌شود و مورد استفاده است. ویرایش پنجم این دستورالعمل در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.
درباره پم‌باک PMBOK
پم باک یا پی ام باک با مفهوم مدیریت به معنای کلی آن نیز همپوشانی دارد زیرا هر دو شامل طرح‌ریزی، سازمان‌دهی، نیروی انسانی، اجرا و کنترل عملیات سازمانی است. پم‌باک در بقیه رشته‌های مدیریت هم‌چون پیش‌بینی‌های مالی، رفتار سازمانی، علوم مدیریت، بودجه‌بندی و سایر روشگان برنامه‌ریزی، مشابهت و همپوشانی دارد.
تاریخچه پم باک PMBOK
اولین نسخه‌های پم‌باک را مؤسسه استانداردهای ملی آمریکا و همین‌طور مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک به عنوان استاندارد به رسمیت شناختند. روند تکامل پم باک در ویرایش‌های مختلف کتاب راهنمای آن نمود دارد. اولین راهنمای آن در سال ۱۹۹۶ توسط مؤسسه مدیریت پروژه منتشر شد. نوشتن این اسناد بر اساس کاغذ سفیدی که در سال ۱۹۸۳ به نام «اصول اخلاقی، استاندارد، کمیته اعتباربخشی گزارش نهایی» منتشر شد، بود. ویرایش دوم راهنمای پم باک در سال ۲۰۰۰ منتشر شد.
در سال ۲۰۰۴ ویرایش سوم پم‌باک با تغییرات عمده‌ای نسبت به ویرایش قبل منتشر شد. ویرایش چهارم در سال ۲۰۰۸ منتشر شد. آخرین نسخه انگلیسی‌زبان راهنمای بم باک یعنی ویرایش پنجم در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. مطابق برنامه‌ریزهای انجام شده مقرر است که ویرایش ششم در ماه‌های اول سال ۲۰۱۷ منتشر شود.
هدف پم باک PMBOK
پم‌باک طبق توضیح داده‌شده در راهنمای آن برای “زیرمجموعه‌ای از پیکره دانش مدیریت پروژه در نظر گرفته‌شده است. با کاربرد دانش، مهارت، ابزارها و فن‌های موجود در پم‌باک می‌توان شانس موفقیت بسیاری از پروژه‌ها را بهبود داد. این بدین معناست که آخرین روند مدیریت پروژه که اغلب به‌وسیله مشاوران ترویج می‌شود، به‌طورمعمول بخشی از پم باک نیست. راهنمای پم‌باک اغلب به‌عنوان پشتیبانی برای تهیه گواهی‌های ارائه‌شده توسط «مؤسسه مدیریت پروژه» (مانند PMP و CAMP) استفاده می‌شود.
گروه‌های فرآیندی پیکره دانش مدیریت پروژه
گروه‌های فرآیندی، فرآیندهای پم‌باک را بر اساس توالی مفهومی آن‌ها دسته‌بندی می‌کنند. در پم‌باک ۵ گروه فرآیندی وجود دارد:
گروه فرآیندی آغازش، که برخی کارهای اولیه که برای شروع پروژه لازم هستند را انجام می‌دهد.
- گروه فرآیندی برنامه‌ریزی، که برنامه‌ریزی پروژه را به عهده دارد.
- گروه فرآیندی اجرا، که اجرای برنامه‌های پروژه را به عهده دارد.
- گروه فرآیندی نظارت و کنترل، که مطابقت اجرا و برنامه را ارزیابی می‌کند.
- گروه فرآیندی خاتمه، که برخی کارهای پایانی پروژه را انجام می‌دهد.
پس از آغازش پروژه، برنامه‌ریزی آغاز می‌شود. فقط بعد از اینکه برنامه‌ریزی اولیه پایان یابد می‌توان اجرای پروژه را شروع کرد. برنامه‌ریزی پروژه همچنان به کار خود ادامه می‌دهد تا همراه با اجرای پروژه دایما برنامه‌ها را بازنگری، اصلاح و تدقیق کند. گروه فرآیندی نظارت و کنترل همزمان با برنامه‌ریزی و اجرا کار می‌کند و وظیفه اصلی آن ارزیابی مطابقت اجرا و برنامه‌ریزی و پیشنهاد دادن اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه است. در نهایت پس از اینکه کارهای پروژه تمام شوند، تعدادی فرآیند برای خاتمه دادن به پروژه و تحویل رسمی آن انجام می‌شود.
اگر پروژه به چند فاز تقسیم شده باشد، تمام گروه‌های فرآیندی برای تک تک فازها تکرار می‌شوند.
هیچکدام از گروه‌های فرآیندی را نمی‌توان حذف کرد.
حوزه‌های دانش پم باک PMBOK
دومین دسته‌بندی فرآیندها بر اساس حوزه‌های دانش است. حوزه‌های دانش فرآیندها را بر اساس نوع مهاتی که نیاز دارند تقسیم می‌کنند.
حوزه‌های دانش پم‌باک از این قرارند:
- حوزه دانش مدیریت یکپارچگی پروژه: فعالیت‌ها و فرآیندهایی که برای شناسایی، تعریف، ترکیب، متحد کردن، هماهنگ کردن فرآیندهای متفاوت و فعالیت‌های مدیریت پروژه در گروه فرآیندهای مدیریت پروژه، نیاز است.
- حوزه دانش مدیریت محدوده پروژه: فرآیندهایی که برای اطمینان از اینکه پروژه شامل همه‌کاره‌ای موردنیاز است؛ و تنها کاری که برای تکمیل پروژه با موفقیت موردنیاز است.
- حوزه دانش مدیریت زمان پروژه: فرآیندهایی که برای مدیریت به اتمام رسیدن به‌موقع پروژه موردنیاز است.
- حوزه دانش مدیریت هزینه پروژه: فرآیندهایی که در طرح‌ریزی، سنجش، بودجه‌بندی، تأمین و منابع مالی و کنترل هزینه‌ها درگیر هستند، باعث می‌شود که پروژه با بودجه مصوب تکمیل شود.
- حوزه دانش مدیریت کیفیت پروژه: فرایندها و فعالیت‌های انجام سازمانی که سیاست‌های کیفیت، اهداف، مسئولیت‌ها را ارزیابی می‌کند، به‌طوری‌که نیازها برای انجام شد پروژه را برآورده می‌کند.
- حوزه دانش مدیریت منابع انسانی پروژه: فرآیندهای سازمان‌دهی، مدیریت و رهبری گروه.
- حوزه دانش مدیریت ارتباطات پروژه: فرآیندهایی که برای برنامه‌ریزی به‌موقع و مناسب، گردآوری، ایجاد، توزیع، ذخیره و بازیابی، مدیریت، کنترل، نظارت و وضع نهایی اطلاعات پروژه نیاز است.
- حوزه دانش مدیریت ریسک پروژه: فرآیندهایی برای طرح‌ریزی مدیریت ریسک در پروژه، شناسایی، تحلیل، برنامه‌ریزی پاسخ و کنترل ریسک در پروژه نیاز است.
- حوزه دانش مدیریت تدارکات پروژه: فرآیندهای لازم برای خرید یا تهیه محصولات، خدمات، یا نتایج موردنیاز از خارج از گروه پروژه. فرایندها در این زمینه عبارت‌اند از برنامه‌ریزی تدارکات، برنامه‌ریزی درخواست، درخواست، انتخاب منابع، مدیریت قرارداد و خاتمه قرارداد.
- حوزه دانش مدیریت ذینفعان پروژه: فرآیندهایی که برای شناسایی کلیه افراد یا سازمان‌های تحت تأثیر پروژه، تحلیل انتظارات سهامداران و تأثیر آن بر پروژه، توسعه استراتژی مدیریت مناسب برای مؤثر درگیر شدن سهامداران در تصمیمات و اجرای پروژه نیاز است.
در هر حوزه یکی از موضوعات مدیریت پروژه مدیریت می‌شوند. به عنوان مثال در حوزه مدیریت زمان شیوه مدیریت زمان مشخص می‌شود (شیوه برنامه‌ریزی، ارزیابی، گزارش‌دهی و …)، برنامه زمان‌بندی تهیه می‌شود، وضعیت زمانی واقعی و برنامه‌ریزی شده پروژه مقایسه می‌شوند، در صورت وجود انحراف اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه پیشنهاد می‌شوند
تجارت الکترونیک چیست ؟ انواع تجارت الکترونیک کدامند
تجارت الکترونیک فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری و اینترنت در بستر آنلاین است. در واقع مبادله پول با کالا و خدمات می باشد و هرگونه داد و ستد و خرید و فروش را در بر می…