اینکوترمز چیست ؟ روش های مختلف حمل بین المللی

اینکوترمز : Incoterms  یک کلمه مرکب از ترکیب سه کلمه انگلیسی International Commercial Terms به معنی شرایط تجاری بین المللی.

اینکوترمز چیست اینکوترمز به مسائل مرتبط با حمل کالا از فروشنده به خریدار پاسخ می‌دهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، اینکه چه کسی مسئول پرداخت می‌باشد و اینکه ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل بر عهده چه کسی می‌باشد.

این اصطلاح برای اولین بار در سال 1936 توسط اتاق بازرگانی بین المللی استفاده شد. به طور خلاصه می‌توان گفت که اینکوترمز به مجموعه‌ای از قواعد استاندارد از پیش تعریف شده‌ای اطلاق می‌شود که در تجارت و معاملات بین المللی از آنها استفاده می‌شود. این قوانین همان‌طور که گفته شد توسط اتاق بازرگانی بین المللی یا ICC (International Chamber of Commerce) تعریف و تدوین می‌شود. ICC یک نهاد بین المللی است که در سال 1919 در پاریس تاسیس شد. هدف از تاسیس این نهاد این بود که به عنوان نماینده بنگاه‌های اقتصادی در سراسر دنیا از منافع تاجران در برابر دولت‌ها حمایت کند.

اینکوترمز روش های بین المللی حمل محموله های صادراتی و وارداتی

با گسترش انواع راه‌های ارتباطی در قرن بیستم، تجارت بین کشورها از رشد روز افزونی برخوردار شد. نهاد ICC برای استاندارد سازی فضای تعاملی بین خریدار و فروشنده در تجارت جهانی مجموعه‌ای از قواعد را تدوین نمود. در این قواعد که تحت عنوان اینکوترمز نام‌گذاری شده‌اند، شرایط مختلفی که ممکن است در یک تجارت بین المللی بین خریدار و فروشنده اتفاق بیفتند از قبل پیش‌بینی شده و برای هر کدام از آنها یک قانون و استاندارد مشخص تدوین شده است.

اگر در یک تجارت بین الملل، دو طرف تجارت یعنی خریدار و فروشنده قرارداد تجاری خود را بر اساس قواعد اینکوترمز منعقد کنند می‌توانند مطمئن شوند که اولا هر دو، از یک زبان مشترک در تجارت خود تبعیت کرده‌اند و ثانیا اینکه اگر به هر علتی در خلال تجارت به مشکلی برخورد کنند می‌توانند مشکل خود را خیلی راحت‌تر در مجامع بین المللی حل نمایند. اینکوترمز از سال 1936 تاکنون هشت بار توسط اتاق تجارت بین الملل مورد بازنگری قرار گرفته است. آخرین نسخه اینکوترمز که شامل آخرین تغییرات ایجاد شده در قواعد، بر اساس شرایط به روز شده تجارت جهانی می‌باشد، نسخه 2010 است.

معرفی قوانین اینکوترمز بر اساس تقسیم بندی های مختلف

در اینجا ما سعی می کنیم که قوانین اینکوترمز را به دو شیوه مختلف تقسیم بندی نماییم.

الف ) تقسیم بندی قوانین اینکوترمز براساس شیوه حمل و نقل بین المللی

ب ) تقسیم بندی قوانین اینکوترمز براساس منطقه تحویل کالا

روش های بین المللی حمل محموله های صادراتی و وارداتی

الف ) تقسیم بندی براساس شیوه حمل و نقل بین المللی

اینکوترمزها در 11 قانون تعریف شده و بر مبناي طریقه حمل به دو دسته کلی تقسیم بندي می شوند: گروه اول؛ این گروه شامل اینکوترم هایی می باشند که تمامی طرق حمل را دربر می گیرند و متشکل از 7 قانون میباشد.

EXW تحویل درب کارخانه

در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید و یا انبار کالا به خریدار تحویل می دهد و کلیه مسئولیت ها و هزینه ها، اعم از بارگیري، حمل و نقل، بیمه، گمرك و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.

FCA  تحویل در نقطه ای معین در کشور مبدأ

بمعنای این است که فروشنده، کالا را پس از ترخیص صادراتی درمحل مقرر به حمل کننده موردنظر از سوی خریدار تحویل میدهد. با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک فرایند می باشد. هزینه حمل و بیمه با خریدار است، همچنین معمولاً و (نه الزاماً) عقد قرارداد حمل و بیمه به عهده خریدار می باشد.

CPT کرایه حمل پرداخت شده

این قاعده که نوعی حمل مرکب می باشد، براین مفهوم دلالت میکند که فروشنده کالا را تهیه، حمل داخلی و ترخیص صادراتی نموده ، هزینههاي ترخیص صادراتی را خود پرداخت میکند . بعلاوه حمل کننده کالا تا مقصد نهائی را انتخاب، قرارداد حمل را منعقد و کرایه را تا محل مشخص در قرارداد بعنوان مقصد نهائی پرداخت مینماید. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد. همچنین پرداخت هزینه بیمه و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

CIP کرایه و بیمه حمل پرداخت شده :

این قاعده از اینکوترمز بدین معنی است که فروشنده کالا را با اخذ مجوزهاي صادراتی ازکشور خود و ترخیص صادراتی، به حمل کننده اي که منتخب خود اوست و خود با آن حمل کننده قرارداد حمل منعقد کرده تحویل میدهد بعلاوه کرایه حمل کالا تا مقصد را پرداخت کرده و کالا را تا مقصد بیمه نموده ، هزینه بیمه را هم پرداخت می نماید .

DAT تحویل در پایانه کشور مقصد

این اصطلاح بدین معنی است که فروشنده تمام هزینههاي حملونقل (هزینه صادرات، حمل، تخلیه از حامل اصلی در بندر مقصد و هزینه هاي بندر مقصد) و فرض قبول تمامی ریسک ها تا پایانه مقصد را عهده دار میشود. پایانه می تواند بندر، فرودگاه، و مکان تبادل کالا تلقی گردد. ضمن اینکه حقوق ورودي، مالیات و هزینه هاي گمرکی برعهده خریدار می باشد.

 DAP تحویل در نقطهای معین در کشور مقصد

این اصطلاح می تواند براي تمامی حالات حمل و نقل استفاده شود، و یا در فرآیندي که در آن بیش از یک حالت حمل ونقل وجود داشته باشد. فروشنده مسئول هماهنگی حمل و تحویل کالا و انجام تخلیه بار از وسیله نقلیه، در محل مورد نظر میباشد. در این روش پرداخت مالیات و پوشش بیمه بر عهده فروشنده نمی باشد.

 DDP تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

فروشنده مسئول تحویل کالا در محل توافق در کشور خریدار است، و پرداخت تمامی هزینه های انتقال کالا به مقصد از جمله حقوق ورودی و مالیات بر عهده وی می باشد. این ترم حداکثر تعهدات در فروشنده و حداقل تعهدات در خریدار را در بر می گیرد.

گروه دوم؛ این گروه شامل اینکوترمهایی می باشد که شامل راه های آبی دریایی و داخلی (درون کشوری) هستند.

 FAS تحویل در کنار کشتی

محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. مسئولیت عقد و پرداخت هزینه حمل، بیمه و بازرسی به عهده خریدار است.

FOB تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ

فوب یا FOB زمانی است که فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی در بندر مبدأ عبور داد ریسک خود را خاتمه میدهد. هزینه حمل و همچنین عقد قرارداد حمل از بندر تحویل، بیمه و بازرسی به عهده خریدار می باشد.

 CFR هزینه و کرایه حمل

سابق است ولی مخصوص حمل دریایی. کالا وقتی از روي نرده کشتی عبور می کند (بارگیري می شود) مسئولیت C&F همان فروشنده خاتمه مییابد. پرداخت هزینه بیمه و عقد قرارداد آن با خریدار، و همچنین پرداخت هزینه حمل و عقد قرارداد آن با فروشنده می باشد.

 CIF هزینه، کرایه و بیمه حمل

در این روش کالا وقتی از روي نرده کشتی بارگیري می شود، مسئولیت فروشنده خاتمه مییابد. ضمن اینکه هزینه حمل و بیمه و عقد قرارداد آن ها با فروشنده می باشد.

اینکوترمز روش های بین المللی حمل محموله

ب ) تقسیم بندی قوانین اینکوترمز براساس منطقه تحویل کالا

گروه E – تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ:

​EXW – Ex Works : تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ ( محل کار)

توضیحات : تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (محل کار). در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید یا انبار کالا به خریدار تحویل می‌دهد و کلیه هزینه‌ها، اعم از بارگیری، حمل‌ونقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.

گروه F – تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ :

این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده، کالا را در محلی که خریدار تعیین کرده تحویل وی می‌دهد. مهم‌ترین روش‌های موجود در این گروه عبارت‌اند از:

​FCA  Free Carrier

تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ ( تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما). با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک می‌باشد. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه با خریدار (نه الزاما).

FAS  Free Alongside Ship

تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ. محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی با خریدار است.

FOB  Free On Board

تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ. فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه داده‌است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.

​گروه C – تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه حمل :

این گروه شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده باید مخارج کرایه را تا مقصد پرداخت نماید، ولی خطر فقدان یا خسارت و هزینه‌های اضافی بر عهده خریدار است. در این روش نوعی تقسیم مسئولیت بین خریدار و فروشنده اعمال شده‌است.

CFR – Cost and Freight

ولی مخصوص حمل دریایی. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور می‌کند (بارگیری می‌شود) مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه بیمه با خریدار است .هزینه حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بیمه با خریدار است . و عقد قرارداد حمل با فروشنده.

CIF – Cost, Insurance and Freight

ارزش، بیمه و کرایه حمل تا مقصد. مخصوص حمل دریایی می‌باشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری می‌شود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و بیمه با فروشنده‌است. عقد قرارداد حمل و بیمه با فروشنده‌است.

CPT – Carriage Paid To

تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد. حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده می‌شود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می‌دهد خاتمه میابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد. هزینه بیمه خریدار. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

CIP – Carriage and Insurance Paid to

تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب می‌باشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده می‌رساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

​گروه D – تحویل کالا در مقصد :

شامل اصطلاحاتی است که به موجب آن فروشنده مسئول تحویل کالا به نقطه یا محل مورد نظر در مقصد است و فروشنده کلیه خطرات و هزینه‌ها را بر عهده می‌گیرد.

DAF – Delivered At Frontier

تحویل در مرز (مرز تعیین شده). به‌طور عمده حمل به وسیله راه‌آهن انجام می‌شود و در این نوع حمل می‌توان سندی سراسری از راه‌آهن گرفت که کلیه عملیات حمل‌ونقل را تا مقصد نهایی در برگیرد و کالا را برای آن دوره زمانی بیمه نماید.

DES  – Delivered Ex Ship

تحویل در عرشه کشتی (در مقصد). فروشنده کالا را در عرشه کشتی در بندر مقصد تحویل خریدار می‌دهد و اقدامات و هزینه‌های ترخیص کالا جهت ورود به بندر مقصد برعهده خریدار است.

DEQ – Delivered Ex Quay

تحویل در اسکله (در مقصد). فروشنده وقتی کالا را از کشتی به اسکله انتقال داد و عوارض انتقال به اسکله مقصد را پرداخت نمود، در بندر مقصد تحویل خریدار می‌دهد.

DDU – Delivered Duty Unpaid

تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی. فروشنده کالا را در کشور مقصد بدون انجام ترخیص کالا برای ورود و پرداخت عوارض تحویل دهد.

DDP  -Delivered Duty Paid : تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی.

تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی. فروشنده کالا را در کشور مقصد پس از انجام ترخیص کالا و پرداخت عوارض تحویل خریدار می‌دهد.