کیفیت زندگی کاری در سالهای اخیر رواج زیادی داشتهاست. اما در مورد معنای این اصطلاح توافق کمی وجود دارد، در عین حال میتوان گفت حداقل دو استفاده شایع از آن وجود دارد. اول اینکه کیفیت و بهره وری زندگی کاری اشاره به مجموعهای از نتایج برای کارکنان نظیر رضایتمندی شغلی، فرصتهای رشد، مسائل روانشناختی، امنیت شغلی، روابط انسانی کارفرما، کارکنان و میزان پایین بودن حوادث دارد.
دوم، کیفیت زندگی کاری همچنین به مجموعهای از کارها یا عملکردهای سازمانی نظیر مدیریت مشارکتی، غنیسازی شغلی و شرایط کاری مطمئن اشاره دارد. در این رابطه برنامههای رضایت شغلی ممکن است. به عنوان راهبرد مدیریت منابع انسانی شامل عملکردهای کیفیت در زندگی شغلی و بهبود برنامههای رضایت شغلی و بهبود کارآیی و بهرهوری سازمانی در نظر گرفته شود.
کیفیت زندگی کاری
کیفیت زندگی شغلی به وضعیت و شرایطی اشاره دارد که یک فرد در محیط کار خود تجربه میکند. این مفهوم شامل عواملی میشود که تأثیر مستقیم بر رضایت، خشنودی و رفاه کارکنان دارند.
برخی از عوامل موثر بر کیفیت زندگی شغلی:
تعادل کار-زندگی: امکان برقراری تعادل میان زمان و انگیزه برای کار و زندگی شخصی، از جمله وقت گذرانی با خانواده و دوستان.
- محیط کاری مناسب: وجود یک محیط کاری سالم، امن و مطمئن که شامل شرایط فیزیکی، تجهیزات، امکانات و تسهیلات مناسب است.
فرصتهای رشد و پیشرفت: ارائه فرصتهای آموزش و توسعه حرفهای، پیشرفت شغلی و ارتقای شغلی به کارکنان.
رهبری موثر: وجود رهبران کارآزموده و کارآمد که توانایی هدایت، انگیزهبخشی و ایجاد محیط همکاری و مثبت را دارند.
تعاملات مثبت: ارتباطات سازنده و مثبت با همکاران، مدیران و سایر اعضای سازمان.
تعادل شغلی: تناسب مناسب بین میزان فشار کاری و توانایی های شغلی، جنبه های خلاقانه کار و انگیزه در انجام وظایف.
- پاداش و ارزشگذاری: ارزشگذاری و پاداش مناسب برای کارکنان بهعنوان تشویق به کارکرد بهتر و رضایت بیشتر.
کیفیت زندگی کاری بر همهٔ جوانب زندگی فرد تأثیر میگذارد و میتواند به رشد حرفهای، رضایت شغلی، تعهد به سازمان و بهبود کل سازمان کمک کند.
نقش مدیریت و کیفیت زندگی شغلی
امروزه در مدیریت معاصر مفهوم کیفیت زندگی کاری به موضوع اجتماعی عمدهای در سراسر دنیا مبدل شده است. در حالی که در دهههای گذشته فقط بر زندگی کاری در جستجوی نظامهای جدیدی برای کمک به کارکنان هستند. تا آنها بتوانند بین زندگی کاری و زندگی شخصی خود تعادل برقرار کنند.
برنامه کیفیت زندگی کاری شامل هرگونه بهبود در فرهنگ سازمانی است که باعث رشد و تعالی کارکنان در سازمان میشود. از اینرو، نظام ارزشی رضایت از زندگی کاری سرمایهگذاری بر روی افراد را به عنوان مهمترین متغیر در معادله مدیریت راهبردی مورد توجه قرار میدهد.
یافتههای مطالعاتی نشان میدهد که اجزای این برنامهها موجب کاهش میزان شکایت کارکنان، کاهش نرخ غیبت از کار، کاهش میزان اعمال مقررات انضباطی، افزایش نگرش مثبت کارکنان و افزایش مشارکت آنان در برنامههای نظام پیشنهادها بودهاست. از طرف دیگر، مهیا کردن نیازهای کارکنان به بهسازی و کارایی بلندمدت سازمان نیز منجر میشود.
امروزه بیشتر تحقیقات تجربی که در زمینه کیفیت زندگی شغلی انجام یافته است. بهطور ضمنی چشمانداز جدیدی از رضایت شغلی و مفاهیم وابسته به حرفه و شغل را پذیرفتند. اگر چه در بعضی از متون کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی را به عنوان مفاهیمی مترادف در نظر میگیرند. لیکن بسیاری از صاحبنظران علم مدیریت و روانشناسان صنعتی اعتقاد دارند که کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی از نظر مفهوم متفاوت هستند.
تفاوت کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی در این نکته است. که رضایت شغلی یکی از نتایج کیفیت زندگی شغلی است. دانا و گریفین معتقدند که کیفیت زندگی شغلی به مثابه هرمی است که مفاهیم آن را شامل رضایت از زندگی [در راس هرم]، رضایت شغلی[در اواسط آن] و نیز رضایت از سایر جنبههای مختص کار نظیر رضایت از میزان حقوق، همکاران و ناظران میشود.
برنامه کیفیت زندگی شغلی
یک برنامه کیفیت زندگی کاری به معنی فرایندی است. که بوسیله آن همه اعضای سازمان از راه مجاری ارتباطی باز و مناسبی که برای این مقصود ایجاد شدهاست در تصمیمهایی که بر شغل هایشان بخصوص، و بر محیط کارشان بهطور کلی اثر می گذارد به نوعی دخالت می یابند. و در نتیجه مشارکت و خشنودی آنان از کار بیشتر میشود. و فشار عصبی ناشی از کار برایشان کاهش می یابد. در واقع کیفیت زندگی شغلی نمایانگر نوعی فرهنگ سازمانی یا شیوه مدیریت است که کارکنان بر اساس آن احساس مالکیت، خودگردانی، مسئولیت و عزت نفس میکنند.
در اینکه سازمانها برای پدیدآوردن این گونه احساسها در کارکنان خود چه میکنند تفاوتهایی وجود دارد. بهطورکلی در سازمانی که به وجود برنامهای کامیاب در رضایت زندگی کاری شهرت دارند، دریافت پیشنهادها، پرسشها و انتقاداتی که میتوانند به هرگونه بهبود در کار منجر شود رغبت وجود دارد. در چنین فضایی، ناخشنودی خلاق نشانهای از توجه و دلسوزی سازنده و نه خردهگیری کوبنده برای سازمان بهشمار میآید.
با توجه به موارد مذکور میتوان اینگونه عنوان کرد. که «کیفیت زندگی کاری» یعنی امکان ارضای بیشتر نیازهای شخصی کارکنان، وجود امنیت برای افراد به نحوی که آنها بتوانند با خیال راحت در کنار دیگران به زندگی خود ادامه دهند. و احساس مفید بودن بنمایند و مقبول دیگران واقع شوند. و در نهایت برای افزایش مهارت و دانش خود فرصت داشته باشند.
رضایت از زندگی کاری، مدیریت رضایت شغلی، نقش مدیریت در رضایت شغلی، بهبود کیفیت زندگی، افزایش کیفیت زندگی شغلی
منبع : ویکی پدیا
مطالب مرتبط
آخرین مطالب کتب
اهمیت یادگیری مهارت نرم برای دانش آموزان
امروزه، با پیشرفت روزافزون فناوری مهارت نرم به یکی از عوامل مهم و تعیینکننده برای موفقیت در زندگی تبدیلشدهاند. در مدارس، دانشگاهها و محیط کاری یادگیری این مهارت بیشتر از هر مکان دیگری احساس میشود و نقش مهمی در موفقیت دانش آموزان دارد. در…