بلاک چین چیست ؟

به زبان ساده بلاک چین ،در جهان امروز بیش از ۸۰ درصد امور روزمره ما به شرکت ها و سازمان های واسطه وابسته است. وقتی شما در بانکی حساب باز می کنید یا وارد ایمیل شخصی خود میشوید، در حقیقت از سازمان های واسطه کمک گرفته اید. شرکت ها و سازمان های واسطه بر تمام اطلاعات شما کنترل دارند. مثلا وقتی به دوستتان در ایستاگرام پیام می فرستید در حقیقت این پیام را ابتدا برای پایگاههای داده اینستاگرام ارسال می کنید و پایگاه داده اینستاگرام آن را برای دوست شما می فرستد.

بلاک چین یا زنجیره بلوکی

در دیتابیس بلاک چین، دادهها بین میلیون ها کامپیوتر توزیع میشوند و هیچ کس قادر به کنترل دادهها نیست و اگر شخصی بخواهد بلاک چین را هک کند. باید بیش از ۵۱ درصد از کامپیوترهای شبکه را که با رمزنگاری پیشرفته محافظتمیشوند را هک کند که تقریبا غیرممکن است. مثلا اگر توییتر روی بلاک چین اجرا شود هیچکس به جز شما نمی تواند توییت های خودتان را پاک کند حتی مدیران توییتر. بلاک چین برای بسیاری از صنایع و مشاغل قابل استفاده است مانند رای گیری، پرداخت، سیستم های اداری، ذخیره قرارداد ها و …

تصور کنید اگر رای گیری در ایران با فناوری بلاک چین انجام شود. رای ها تنها در عرض یک ساعت بعد از رای گیری بدون نیاز به نیروی انسانی شمارش میشوند. به دلیل اینکه این کار روی بلاک چین میباشد و هیچ گونه خطا یا تقلبی در رای ها امکان پذیر نیست.

محبوبیت بیت کوین

به همین دلایل بیت کوین به سرعت محبوب شد و با سرعت به سمت قله های ارزش اقتصادی در حال حرکت است. بیت کوین بدون نیاز به ثبت نام و یا شرکت های واسطه می تواند تراکنش ها را خیلی سریع و راحت انجام دهد. امروزه فروشگاه ها و شرکت های بزرگ جهان قابلیت خرید با بیت کوین را فراهم کرده اند و یا در شرف پذیرش آن هستند.

بیت کوین سرمایه‌ای دیجیتال است که توسط مخترع آن، ساتوشی ناکاموتو، طراحی شده و به عنوان یک ارز کار می‌کنند. به بیت کوین معمولاً به با عباراتی مانند: پول دیجیتال، پول خرد دیجیتال، ارز مجازی، ارز الکترونیکی یا ارز رمزنگاری شده اشاره می‌شود. در پاسخ به این پرسش که آیا بیت کوین ارز است یا نه هنوز چون و چراهایی وجود دارد. با توجه به مقالات اخیر توسط اکونومیست در ژانویه ۲۰۱۵، بیت کوین سه ویژگی مفید یک ارز را دارد.

سخت به دست می‌آید، عرضهٔ محدود دارد، به آسانی قابل بازبینی است. اقتصاددانان پول را واحدی برای اندازه‌گیری تولید و واحدی برای ذخیره ارزش اقتصادی تعریف می‌کنند و توافق دارند که بیت کوین تمام این معیارها را دارد. بیت کوین به عنوان یک ابزار مبادله به بهترین نحو عمل کرده‌است؛ به طوری که بیش از صدهزار تاجر تا فوریه ۲۰۱۵ بیت کوین را پذیرفته‌اند. از مارس ۲۰۱۴، بیت کوین مشکلاتی نظیر نوسانات زیاد بازار بیت کوین، محدود کردن عملکرد بیت کوین به یک عنوان یک فروشگاه پایدار و استفاده خرده فروشانی که بیت کوین می پذیرنداز ارزهای دیگر به عنوان واحد اصلی حساب خود را متحمل شده‌است.

تاریخچه بلاکچین

در طول چند دهه‌ی گذشته برخی فناوری‌ها تأثیر فراوانی بر تمام سطوح جامعه داشته‌اند و انقلابی در نوع زندگی افراد ایجاد کردند. برای مثال، معرفی تلفن همراه و تا به امروز که روزانه گوشی‌های هوشمند جدید با قابلیت‌های خیره‌کننده رونمایی می‌شوند و نه‌تنها صنعت سرگرمی، بلکه نوع کسب درآمد بخشی از گروه‌ها را متحول کردند.

اکنون اما در میانه‌ انقلاب فناورانه‌ی دیگری با نام شبکه بلاکچین به سر می‌بریم. شبکه‌ای توزیع‌شده از پایگاه داده که هر لحظه رشد خود را تثبیت می‌کند.

نخستین نوآوری تولد بیتکوین

با نگاهی مختصر به دهه‌ی گذشته می‌توان دید که نخستین نوآوری بزرگ بلاک چین، تولد بیت کوین به‌عنوان نخستین رمزارز بود. ارزش بازار بیت کوین در حال حاضر بین ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار شناور است و روزانه توسط میلیون‌ها کاربر برای پرداخت‌های متفاوت استفاده می‌شود.

دومین نوآوری مربوط به بلاکچین اساسا درک این موضوع بود که فناوری پایه‌ای بیت کوین را می‌توان از رمزارز جدا کرد و آن را برای تسهیل دستیابی به اهداف دیگر مورد استفاده قرار داد.

سومین نوآوری این فناوری، تولد «قرارداد هوشمند» بود که در نسل دوم سیستم بلاکچین با نام اتریوم معرفی شد و آینده‌ی درخشانی را می‌توان برای آن پیش‌بینی کرد.

امنیت شبکه بلاکچین

چهارمین نوآوری بزرگ در شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین، معرفی اثبات سهام (Proof-of-Stake) به‌ جای روش اثبات کار (Proof-of-Work) برای برقراری امنیت شبکه بود. در حال حاضر اغلب شبکه‌های بلاک چین از فرایند اثبات کار برای حفظ امنیت شبکه بهره می‌برند که بر اساس آن، گروهی که بیشترین قدرت پردازشی برای تولید (استخراج) بلاک‌ها را در اختیار دارد، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند و درباره‌ی تراکنش‌ها و بلاک‌ها به اجماع می‌رسد؛ اما در مقابل، فرایند PoS با توجه‌ به مقدار کوین‌های بومی شبکه که تحت مالکیت دارند و در اختیار آن می‌گذارند، به افراد اجازه می‌دهد در تولید و اعتبارسنجی تراکنش بلوک مشارکت کنند. به‌ عبارتی ‌دیگر، افراد با سرمایه‌گذاری در شبکه بلاک چین، مجوز اعتبارسنجی و استخراج و دریافت پاداش بیشتر را از شبکه کسب خواهند کرد.

افزایش سرعت در شبکه

پنجمین نوآوری در افق فناوری بلاک چین، Scaled Blockchain است. در حال حاضر، در دنیای بلاکچین هر کامپیوتر موجود در شبکه، تمام تراکنش‌ها را پردازش می‌کند. این مسئله سبب کندی سرعت شبکه می‌شود. بلاک چین مقیاس‌بندی‌شده می‌تواند بدون کاهش امنیت، موجب افزایش سرعت پردازش شود. در این روش، با تشخیص تعداد کامپیوترهای مورد نیاز برای اعتبارسنجی هر تراکنش و تقسیم کار پردازش بین آن‌ها، نتیجه با سرعت بیشتری مرتب می‌شود. درنهایت، با افزایش چشم‌گیر سرعت پردازش تراکنش‌ها، شبکه بلاکچین آمادگی لازم برای رقابت با شبکه‌های پرداخت مثل VISA و SWIFT را پیدا می‌کند.

کاربرد‌های زنجیره بلوکی عبارتند از

1) عدم امکان تقلب و تداخل در تراکنش ارز‌های دیجیتالی نظیر بیت کوین

2) ثبت و نگهداری اطلاعات و داده‌ها

3) نقش فرایند بلاک چین در صنعت حمل و نقل و ارسال کالا و محصولات

4) امکان تبدیل دارایی‌ها به ارز‌های دیجیتالی و سهولت در انتقال آن‌ها

5) ثبت اطلاعات ضروری مانند معاملات بورس، انواع حسابرسی‌ها

6) مورد استفاده سازمان‌ها و ارگان‌ها تحت عنوان بلاک چین سازمانی و همچنین مورد استفاده شرکت‌های فناوری محور

7) نقش بلاکچین بر ارتقاء نظام اقتصادی و تبادلات مالی

انواع زنجیره های بلوکی

بلاکچین‌ها در حالت کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند. بلاک چین‌های عمومی و خصوصی.

بلاک چین عمومی

بلاکچین عمومی به شبکه‌ای میگویند که در آن تمام افراد می‌توانند به شبکه دسترسی داشته باشند و به شبکه آن وارد شوند. در این شبکه‌ها تمام افراد آزادند تا در صورت تمایل به آن وارد شوند. بلاک چین‌های بیت کوین، اتریوم و سایر ارز‌های دیجیتالی از نمونه‌های بلاک چین عمومی هستند.

بلاک چین خصوصی

در این نوع شبکه‌ها افرادی به عنوان سرویس دهنده و یا به اصطلاح گره‌های شبکه حضور دارند و آن‌ها هستند که به سایر افراد در شبکه اعتبار می‌بخشند. این شبکه‌ها در اختیار عموم قرار ندارد و برای آن که کسی بتواند به آن شبکه وارد شود و به عنوان گره فعالیت کند در ابتدا باید مورد بررسی و شناسایی سایر افراد شبکه قرار گیرد. برای مثال می‌توان به بلاکچینهای شرکتی اشاره کرد که از آن‌ها برای پرداخت حقوق کارمندان و سایر امور مالی استفاده می‌شود.

بلاک چین انحصاری

برخی از شبکه‌های بلاکچین عمومی و خصوصی هستند که به صورت انحصاری فعالیت می‌کنند. نوع عمومی این شبکه‌ها به این صورت است که اطلاعات موجود در شبکه برای همه قابل مشاهده است، اما تأیید و ثبت اطلاعات در آن‌ها توسط افراد خاصی صورت می‌گیرد. در نمونه‌های خصوصی اطلاعات موجود در شبکه تنها برای افراد خاصی تأیید و ثبت می‌شود و همچنین توسط افراد محدودی قابل مشاهده است.

ویژگی‌های کلیدی بلاک چین

بلاک چین دارای مزایای بسیار زیادی برای کسب و کار‌ها است. در ادامه به چند ویژگی آن می‌پردازیم.

• رمزنگاری: تراکنش‌های بلاک چین به دلیل محاسبات پیچیده و اثبات‌های رمزنگاری در بین کاربران مورد تایید و اعتماد است.

• تغییرناپذیری: هر سابقه‌ای که در بلاک چین ثبت می‌شود. را نمی‌توان تغییر داد یا حذف کرد.

• نظارت: به این نکته اشاره دارد که می‌توان مبدا هر تراکنش موجود در دفترکل بلاکچین را پیگیری کرد.

• غیرمتمرکزسازی: هر عضو ساختار بلاک چین به کل دیتابیس دسترسی دارد. برخلاف سیستم‌های متمرکز محور، الگوریتم جامع می‌تواند کنترل شبکه را امکان پذیر سازد.

• ناشناس بودن: تمام کاربران شبکه بلاک چین به جای هویت کاربری دارای آدرس هستند. این امر باعث ناشناس ماندن کاربران به ویژه در ساختار بلاک چین عمومی می‌شود.

• شفافیت: نمی‌توان در سیستم بلاک چین خللی ایجاد کرد. این امر بسیار نامحتمل است، زیرا به توان محاسباتی بسیار عظیمی برای بازنویسی کامل شبکه بلاک چین نیاز است.